Fot. E.S.
Ze studiów nad Deus Ex: Kamera i krzyż
Sztuczna inteligencja, Morpheus, tłumaczy, dlaczego tak wiele osób nie
ma nic przeciwko totalnej inwigilacji: „Ludzie odczuwają przyjemność,
kiedy są obserwowani. Rejestruję uśmiechy na ich twarzach, gdy opowiadam
im, kim są. [...] Potrzebę bycia obserwowanym i rozumianym kiedyś
zaspokajał Bóg”, a gdy ludzie utracili wiarę w Niego, Jego miejsce
zajęły „posiadające własną świadomość systemy, które zbudowaliście, aby
urzeczywistnić prawdziwie wszechobecną obserwację i ocenę”.
Łukasz Kowalski
UMOWA
Profesor Ratajczyk wyrastał jak spod ziemi w ściśle określonym momencie: gdy dźwięczał dzwonek obwieszczający koniec przerwy. W tym momencie należało już na niego czekać pod drzwiami pracowni fizycznej na drugim piętrze szkoły. Lekcja nie zaczynała się pięć minut po dzwonku ani trzy minuty po dzwonku; lekcja zaczynała się w tej sekundzie, w której dzwonek przestawał dzwonić – albo doprawdy w niewiele sekund później. Nie przypominam sobie jednak, żeby Profesor poświęcał uwagę czyjemukolwiek spóźnieniu; być może rzucał jakiś komentarz, raczej żartobliwy niż cierpki, w nawiasie, bez zakłócania kompozycji właśnie wypowiadanego zdania. Pedantyczna punktualność Profesora nie była precyzją urzędnika, ale artysty zatroskanego o całość dzieła.
Dziełem – czego wtedy jeszcze nie rozumiałem – była lekcja. Toczyła się w rytmie energicznym. Lista (chyba ją sprawdzał) i czyjaś odpowiedź ustna; po niej obowiązkowo okrzyk pewnej Ewy siedzącej w pierwszej ławce: „Genialnie, panie profesorze! To była odpowiedź na piątkę!”, potem ogłoszenie przez Profesora rzeczywistego stopnia i uśmiech pełen sympatii i drwiny, z pewnością tym bardziej drwiący, im dalsza była recenzja Ewy od rzeczywistego poziomu odpowiedzi. Potem zasadnicza część lekcji – pamiętam zwłaszcza doświadczenia z optyki (Profesor uczył moja klasę tylko w ostatnim, maturalnym roku, na czwartą klasę przypadała właśnie optyka): obserwacja, rysunek w zeszycie, wnioski. Na lekcjach astronomii – chyba więcej wykładu Profesora; tu niestety musieliśmy się obywać bez obserwacji, na które brakło czasu i warunków. Ale pryzmaty, soczewki wklęsłe i wypukłe, zwierciadła też takie i takie, a także płaskie, układy tych wszystkich przedmiotów grupowanych wzdłuż „ławy optycznej” – to wszystko znaliśmy nie z opisu ani obrazków, tylko „z życia"; to wszystko widzieliśmy.
Wnioski z doświadczenia nie kończyły lekcji. Tempo dydaktycznych zdarzeń zapewniało jeszcze czas na wzmiankę o codziennym życiu, w którym możemy się spotkać ze zjawiskiem fizycznym obserwowanym na lekcji. Nim dzwonek skończył lekcję, poważne obserwacje i wzory ustępowały na scenie miejsca nowym bohaterom: z pozoru niepoważnym przedmiotom codziennego użytku; była mowa o jakimś czajniku, jakimś zegarku czy choinkowej bombce. W ich powszednich obyczajach potwierdzały się wielkie fizyczne prawdy objawione nam przed chwilą. I jeszcze nieraz Profesor zdążył opowiedzieć jakiś zupełnie nadprogramowy żart.
W czasach wielkiej szarzyzny już samo to, że ktoś działał tak rzetelnie, tak sprawnie, było poezją i pouczeniem – i dodawało nam wszystkim, oczywiście tego nieświadomym, poczucia własnej wartości; przecież Profesor to wszystko robił dla nas. A może nie tylko dla nas? Andrzej Kijowski pisał, że „miarą wartości pracy nie jest ani rezultat, ani uznanie ludzkie”, lecz że wykonujemy swą pracę „na mocy [...] tajnej umowy”, którą z każdym zawarł sam Bóg (Tropy, Poznań 1986, s. 181). Profesor Jerzy Ratajczyk czynił nas wielkodusznie świadkami swojej umowy i co dzień, wytrwale i z uśmiechem, dawał wzór jej wykonywania.
STANISŁAW FALKOWSKI
Klerowiersz (Clerihew)
Kącik poetycko-tłumaczeniowy
Klerowiersz (ang. clerihew)
Nazwa tego czterowersowego utworu rymowanego pochodzi od panieńskiego nazwiska matki jego pomysłodawcy - Edmunda Clerihewa Bentley'a. Bentley, serdeczny przyjaciel Chestertona, był jednym z wybitnych twórców gatunku.
Cechy każdego klerowiersza,
Z których taka jest pierwsza:
W dowcipny sposób opisuje sławną osobę,
Długość i metrum są nieregularne oraz ma układ rymów AABB.
Bentley o Kartezjuszu:
Sam Bentley złamał jedną ze sformułowanych przez siebie zasad pisząc opublikowany w 1905 r. klerowiersz treści następującej:
Klerowiersz (ang. clerihew)
Nazwa tego czterowersowego utworu rymowanego pochodzi od panieńskiego nazwiska matki jego pomysłodawcy - Edmunda Clerihewa Bentley'a. Bentley, serdeczny przyjaciel Chestertona, był jednym z wybitnych twórców gatunku.
Cechy każdego klerowiersza,
Z których taka jest pierwsza:
W dowcipny sposób opisuje sławną osobę,
Długość i metrum są nieregularne oraz ma układ rymów AABB.
Bentley o Kartezjuszu:
Did Descartes
Depart
With the thought
"Therefore I'm not"?
Czy Kartezjusz
Schodził z tego świata już
Ze słowami tema:
"Więc mnie nie ma?"
Sam Bentley złamał jedną ze sformułowanych przez siebie zasad pisząc opublikowany w 1905 r. klerowiersz treści następującej:
The Art of Biography
Is different from Geography.
Geography is about Maps,
But Biography is about Chaps.
Sztuka biografii
Jest różna od geografii.
W geografii o mapy chodzi,
W biografiach chodzi o ludzi.
Tekst i tłumaczenia:
Łukasz Makowski
26 stycznia 2017: Wykład naszych Autorów poświęcony kolędom
Kolegium
św. Rodziny
Łomianki,
ul Baczyńskiego 9
Aula
Ks. Abp. Kazimierza Majdańskiego
WYKŁAD
MÓWIONY I ŚPIEWANY
KOLĘDY:
PIEŚNI,
KTÓRYCH
NIE
ZNAMY
MÓWIĄ:
dr
Stanisław
Falkowski
ŚPIEWA:
zespół
kameralny
pod
kierunkiem Anny
Falkowskiej
CZWARTEK,
26
STYCZNIA 2017
W
GODZINACH 18.30-20.30
WSTĘP
WOLNY; SERDECZNIE ZAPRASZAMY
Ministrantura: Missa defunctorum (Msza za zmarłych) - Requiem
MISSA
DEFUNCTORUM (Msza św. za zmarłych)
Missa
cantata
ZASADY
OGÓLNE
*
omija się pocałunki liturgiczne
*
omija się błogosławieństwa (wyjątek: C błogosławi kadzidło)
*
C śpiewa w tonie ferialnym
*
na ołtarzu znajduje się krucyfiks i świece (nie ma relikwiarzy,
ani kwiatów)
w
procesji na wejście T idzie bez trybularza i łódki (pierwsze
okadzenie będzie na offertorium)
MC
nie całuje ręki C, ani podawanych C przedmiotów (biretu, łyżeczki,
trybularza etc.)
po
V. Introibo ad altare
Dei.
R. Ad Deum qui
laetificat iuventutem meam.
C
mówi:
V. Adiutorium nostrum in nomine Domini.
R. Qui fecit caelum et terram.
i
dalej modlitwy u stopni ołtarza
(opuszcza
się psalm 42 Iudica me, Deus)
po
modlitwach
Aufer
a nobis
oraz
Oramus
te, Domine
C
czyta introit, czyniąc znak krzyża nad mszałem (lewa ręka C na
ołtarzu)
(omija
się okadzenie)
MM
nie żegnają się na introit
nie ma Gloria in excelsis
MM
klękają na orację (CE L. II, XI,
5: Quando dicuntur Orationes, tam ante Epistolam quam post
Communionem, omnes genuflectunt, praeter celebrantem et ministros;
videlicet, diaconum et subdiaconum, ac assistentes.)
po
Sekwencji Dies irae C odmawia przed środkiem ołtarza Munda cor meum
omija
się Iube, Domine, benedicere
do
Ewangelii idą MC, A1 i A2; A1 i A2 idą bez akolitek; T zostaje na
swoim miejscu przy kredencji
omija
się okadzenie mszału
po przeczytaniu Ewangelii i Laus tibi,
Christe C nie całuje mszału; nie mówi też Per evangelica dicta
nie
ma Credo
T
wychodzi z rozpalonym trybularzem na offertorium
AA
podają i odbierają ampułki bez pocałunków
C
nie błogosławi wody (nie czyni ręką znaku krzyża nad wodą),
która ma być wlana do kielicha; mówi jednak: Deus, qui humanae
substantiae etc.
C
zasypuje i błogosławi kadzidło more
solito
C
okadza ofiary i ołtarz
MC
okadza C
T
idzie [z CF] do zakrystii (okadza się tylko C; nie ma okadzenia
chóru, MM, ani wiernych)
C
kończy modlitwę Lavabo inter innocentes manus meas słowami:
Pes meus stetit in directo:
in ecclesiis benedicam te, Domine.
(opuszcza
się Gloria Patri)
PRAEFATIO
DEFUNCTORUM IN TONO FERIALI
T
okadza Ciało i Krew na podniesienie more
solito
PATER NOSTER IN TONO FERIALI
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi:
dona eis requiem.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi:
dona eis requiem.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi:
dona
eis requiem sempiternam.
(ręce
złożone; bez uderzania się w pierś)
Po
Agnus Dei C odmawia modlitwę Domine Iesu Christe, Fili Dei vivi
(opuszcza się Domine Iesu Christe, qui
dixisti Apostolis tuis)
MM
klękają na postcommunio
na
zakończenie C śpiewa zwrócony w stronę ołtarza:
V.
Requiescant in pace.
R.
Amen.
następnie
C odmawia Placeat, tibi i całuje ołtarz
(opuszcza
się błogosławieństwo Benedicat vos)
potem
C czyta ostatnią Ewangelię
(opuszcza
ją, jeśli bezpośrednio po Mszy następuje absolucja)
Ministrantura: Missa solemnis (Msza uroczysta) - akolici i turyfer
Akolici
– Missa solemnis
1. Zakrystia
Akolici
(AA) zapalają akolitki ok. 5 minut przed rozpoczęciem Mszy św.
2. Wejście
AA
idą w procesji do ołtarza w jednej linii z krucyferem (K)
poprzedzani przez turyfera (T). Pierwszy akolita (A1) idzie po prawej
stronie K; drugi akolita (A2) idzie po lewej stronie K1.
AA trzymają akolitki przed klatką piersiową, podtrzymując je
„wewnętrzną” ręką2.
Dochodząc do ołtarza wykonują wspólnie z K lekki skłon3,
idą odstawić akolitki na kredens i stają obok kredensu. Na znak MC
klękają do modlitw u stopni ołtarza4.
3. Po
modlitwach u stopni ołtarza
Na
znak MC AA wstają.
Jeśli
C, D i SD siadają na śpiewane Kyrie lub Gloria, A1 asystuje D, A2
asystuje SD, zajmując miejsca za ich siedzeniami5.
Gdy
śpiewana jest lekcja, AA siedzą na swoich miejscach.
4. Po
lekcji
AA
wstają i idą do kredensu, skąd biorą akolitki. Następnie idą na
środek przed stopnie ołtarza, stają obok siebie (A1 po prawej
stronie) i czekają, aż dołączą do nich T, MC, SD i D. Na sygnał
MC wszyscy przyklękają, obracają się do środka i procesyjnie
udają na miejsce śpiewania ewangelii, gdzie AA ustawiają się
twarzą w stronę lekcji, mając pomiędzy sobą SD z ewangeliarzem
(A1 stoi naprzeciwko T, A2 naprzeciwko MC). Podczas śpiewania
ewangelii AA cały czas stoją wyprostowani.
5. Po
Ewangelii
AA
wspólnie z MC przyklękają na środku przed stopniami ołtarza i
idą odstawić akolitki. Jeśli jest homilia, siadają; jeśli nie,
stoją przy kredencji.
6.
Offertorium
Gdy
SD podejdzie do kredencji, aby wziąć kielich, A2 pomaga mu włożyć
welon naramienny.
A1
bierze z kredensu tacę z ampułkami, zanosi ją na ołtarz i schodzi
przed stopnie. Po nalaniu wina i wody do kielicha, A1 odnosi tacę na
kredens.
Gdy
D okadza C, A1 bierze z kredensu lawaterz, zaś A2 ręczniczek. AA
idą przed stopnie ołtarza po stronie lekcji, skłaniają się i
wchodzą na stopnie. A1 polewa palce C wodą; A2 trzyma ręczniczek,
w który C wyciera ręce. Następnie AA skłaniają się, obracają i
idą odłożyć lawaterz i ręczniczek na kredens.
AA
stają przy kredensie i w odpowiednim momencie obracają w stronę T,
który po wzajemnych ukłonach okadza ich. AA skłaniają się w
stronę T, po czym A1 bierze z kredensu dzwonek.
7. Kanon
Gdy
C mówi Sanctus,
A1 dzwoni 3 razy.
Gdy
C wyciąga ręce nad ofiarami i mówi Hanc
igitur,
A1 dzwoni raz.
AA
klękają na znak MC.
A1
dzwoni raz na każde z przyklęknięć C po konsekracji, po 3 razy
zaś na podniesienie Ciała i Krwi Pańskiej6.
AA
wstają na znak MC.
Pod
koniec Pater
noster,
gdy SD przekazuje D patenę, A2 wchodzi na stopnie ołtarza; zdejmuje
z ramion C welon, przyklęka wspólnie z SD (za jego plecami), po
czym odnosi welon na kredencję.
8. Domine
non sum dignus
Gdy
C mówi trzykrotnie Domine
non sum dignus,
A1 dzwoni 1 raz za pierwszym razem, 2 za drugim i 3 za trzecim. Na
sygnał MC wszyscy klękają.
9. Komunia
Na
sygnał MC wszyscy wstają. A1 odkłada dzwonek na kredens i, jeśli
potrzeba, bierze patenę (pateny). Wszyscy ustawiają się do Komunii
i komunikują. Jeżeli Komunii Świętej udzielają wiernym inni
oprócz C kapłani, AA towarzyszą im z patenami.
10. Po
Komunii
AA
klękają przy kredensie. Na sygnał MC wszyscy wstają. A1 zanosi na
ołtarz tackę z ampułkami. Po puryfikacji A1 odnosi tacę7
na kredens.
Gdy
SD przenosi palkę na stronę ewangelii, A2 idzie z welonem
kielichowym na stronę ewangelii przed stopnie (przechodząc przed
środek przyklęka za plecami SD). W odpowiednim momencie A2 podaje
SD welon; następnie wraca na swoje miejsce przy kredensie.
Po
Ite
missa est
wszyscy klękają na znak MC i przyjmują błogosławieństwo.
Podczas ostatniej Ewangelii wszyscy przyklękają na słowa Et
Verbum caro factum est.
Następnie na znak MC AA biorą z kredensu akolitki i wraz z resztą
służby ołtarza ustawiają się odpowiednio do procesji.
1
Jeżeli w procesji nie
uczestniczy K, AA idą obok siebie.
2
Tzn. np. w procesji na wejście A1 podtrzymuje akolitkę u podstawy
lewą ręką; A2 zaś – prawą.
3
Jeśli w procesji nie
uczestniczy K, AA dochodząc do ołtarza przyklękają.
4
Jeżeli Mszę świętą poprzedza aspersja, po oracji na jej
zakończenie AA podchodzą do siedzeń C i lewitów. A1 odbiera kapę
C; A2 – aspersorium i kartkę z modlitwą; AA w odpowiednim
momencie zanoszą odebrane sprzęty do zakrystii; potem idą na
swoje miejsca przy kredencji.
5
AA asystują lewitom, ilekroć
ci siadają.
6
Starając się o harmonię między poszczególnymi spośród 3
dzwonków na podniesienie i rzutami trybularza.
7
Oraz, jeżeli jest taka potrzeba, wypuryfikowane pateny.
Turyfer
– Missa solemnis
1. Zakrystia
Turyfer
(T) zapala węgielki ok. 10 minut przed mszą.
2. Wejście
T
idzie na czele procesji do ołtarza. Trzyma trybularz w lewej ręce1,
a w prawej ma łódkę. Dochodząc do ołtarza przyklęka i idzie na
swoje miejsce obok kredensu. Stoi tam machając trybularzem, który
jest lekko otwarty.
3. Koniec
modlitw u stopni ołtarza
Na
znak MC, T idzie do ołtarza (strona lekcji), przy czym stara się do
niego dotrzeć w tym samym czasie, co MC.
Staje
po prawej stronie MC. Obaj kłaniają się C i wchodzą na najwyższy
stopień. Tam T otwiera trybularz. (MC decyduje, kiedy odbiera łódkę
od T).
Po
błogosławieństwie kadzidła T zamyka trybularz i podaje go D. T
odbiera od MC łódkę i idzie przed stopnie ołtarza po stronie
lekcji.
Gdy
C okadzi ołtarz, T ustawia się przed stopniami ołtarza po stronie
lekcji i staje po prawej stronie D. Razem z D i SD kłania się
głęboko C. D okadza C; następnie T i lewici wykonują głęboki
skłon. T odbiera od D trybularz i idzie na swoje miejsce.
4. Po
lekcji
Na
znak MC T staje po jego prawej stronie, jak przy poprzednim
zasypaniu. Trzyma trybularz w lewej ręce. Wszystko odbywa się jak
poprzednio, z wyjątkiem tego, że T odchodzi od ołtarza z
trybularzem w prawej ręce, staje po prawej stronie MC (za plecami T
stoi A1) i czeka, aż D dołączy z mszałem (pomiędzy T i MC a
stopniami ołtarza należy zachować odpowiednią przestrzeń dla D i
SD). Na sygnał MC wszyscy przyklękają, obracają się do środka i
procesyjnie udają na miejsce śpiewania ewangelii, gdzie T ustawia
się po lewej stronie D (naprzeciwko A1).
5. Ewangelia
T
na znak MC podaje mu trybularz i odbiera go od MC po okadzeniu.
Po
odśpiewaniu ewangelii T ustawia się obok D i podaje mu trybularz.
Gdy C ucałuje ewangeliarz, D i T skłaniają się głęboko C, po
czym D okadza C. D i T wykonują głęboki skłon; T odbiera od D
trybularz, a następnie, zależnie od potrzeb, idzie na swoje miejsce
po stronie lekcji lub do zakrystii uzupełnić węgielki. W drugim
przypadku wraca do prezbiterium po Et
incarnatus est
w Credo2
lub na offertorium, jeśli Credo nie ma.
6.
Offertorium
T
staje obok kredensu, trzymając trybularz w lewej ręce. Na sygnał
MC idzie przed stopnie ołtarza i następuje zasypanie. T przekazuje
D trybularz i odbiera od MC łódkę. Idzie z MC przed stopnie
ołtarza, przyklękają na środku za plecami SD, po czym T idzie
bezpośrednio na lewą stronę C i asystuje mu przy okadzaniu.
Gdy
C okadzi ołtarz po stronie ewangelii, T przyklęka razem z nim przed
środkiem na suppedaneum;
zaraz potem idzie przed stopnie ołtarza po stronie lekcji
(przyklęknąwszy in
plano za
plecami SD) i staje po lewej stronie D. Następuje okadzenie C, jak
poprzednio.
Po
okadzeniu C, T idzie z D przed stopnie ołtarza na środek,
przyklękają; idą okadzić obecny kler. Następnie przed stopnie
ołtarza na środek, przyklękają; idą na prawą stronę SD, który
obraca się w ich kierunku; D okadza SD. Następnie T odbiera od D
trybularz i okadza kolejno D, MC, AA (1x1 każdy, poczynając od A1),
ewentualnie innych ministrantów (1x1 każdy lub okadzenie zbiorowe).
Następnie T przyklęka za plecami SD i udaje się na skraj
prezbiterium, gdzie okadza lud (1x1 na środek, w lewo i w prawo). D
i T pamiętają za każdym razem o skłonieniu się przed i po
okadzeniu.
[Po
okadzeniu ludu T daje znak ceroferariuszom (CF), aby ustawili się do
wspólnej rewerencji; po rewerencji T i CF idą do zakrystii. Pod
koniec prefacji T wyprowadza niosących zapalone pochodnie CF do
prezbiterium; daje im znak do przyklęknięcia; następnie T udaje
się do kredencji.]
7. Kanon
W
odpowiednim momencie po Sanctus–Benedictus
T podaje łódkę MC, który dokonuje zasypania. Następnie T idzie
przed stopnie ołtarza po stronie lekcji i klęka in
plano.
T okadza Ciało (3x2) i Krew (3x2)3.
Po okadzeniach T, przyklęknąwszy na środku przed stopniami ołtarza
(za plecami SD), wraca do zakrystii.
8. Pater
noster
T
wraca do prezbiterium tak, by nie zwracać na siebie uwagi, i staje
na swoim miejscu.
9. Komunia
Na
sygnał MC wszyscy wstają i ustawiają się do komunii. [Po
przyjęciu Komunii Świętej T ustawia CF na miejsca asystowania przy
komunii.]
10. Po
Komunii
Na
sygnał MC wszyscy wstają.
[T
idzie do zakrystii z CF, którzy zostawiają tam pochodnie; potem T i
CF wracają do prezbiterium.]
Po
Ite
missa est
wszyscy klękają na znak MC i przyjmują błogosławieństwo.
Podczas ostatniej ewangelii wszyscy przyklękają na znak MC.
Następnie na znak MC T wraz z resztą służby ołtarza ustawiają
się odpowiednio do procesji.
Reguła
okadzeń :
NAJŚWIĘTSZY
SAKRAMENT – 3x2
CELEBRANS
– 3x2
DIAKON
& SUBDIAKON (LEWICI) – 2x2
DOSTOJNICY
KOŚCIELNI – 3x2 lub 2x2
KLER
W STROJU CHÓROWYM – okadzenie indywidualne 1x2
lub
okadzenie zbiorowe 3x2 (2x środek-2x lewo-2x prawo)
KLERYCY
W CHÓRZE – okadzenie indywidualne 1x2
lub
okadzenie zbiorowe 3x2 (2x środek-2x lewo-2x prawo)
AKOLICI
– 1x1
INNI
MINISTRANCI (K, CF) – 1x1 lub 3x1 (środek-lewo-prawo)
WIERNI
– 3x1 (środek-lewo-prawo)
1
Ilekroć w trybularzu nie ma
pobłogosławionego kadzidła, T trzyma je w lewej ręce. Po
pobłogosławieniu, trybularz trzyma się w prawej ręce. Kadzidło
uważa się za pobłogosławione do momentu wykonania czynności, do
której kadzidło zostało pobłogosławione. Trybularz w procesji
na wejście trzyma się w lewej ręce.
Przykład: idąc z MC do
zasypania podczas offertorium T trzyma trybularz w lewej ręce.
Odbierając trybularz po okadzeniu ołtarza, C, kleru oraz SD,
bierze go prawą reką i okadza D, służbę ołtarza i lud. Po
okadzeniu ludu T przekłada trybularz do lewej ręki.
2
Jeśli T przechodzi przed siedzącym C, wykonuje głęboki skłon.
3
Starając się o harmonię między poszczególnymi spośród 3
dzwonków na podniesienie i rzutami trybularza.
Ministrantura: Missa cantata (Msza śpiewana) - Akolici, turyfer i ceroferariusze
Akolici
– msza śpiewana
1. Zakrystia
Akolici
(AA) zapalają akolitki ok. 5 minut przed rozpoczęciem Mszy św.
2. Wejście
AA
idą w procesji do ołtarza w jednej linii z krucyferem (K)
poprzedzani przez turyfera (T). Pierwszy akolita (A1) idzie po prawej
stronie K; drugi akolita (A2) idzie po lewej stronie K1.
AA trzymają akolitki „po zewnętrznej”2.
Dochodząc do ołtarza wykonują wspólnie z K lekki skłon3,
idą odstawić akolitki na kredens i stają obok kredensu. Na znak MC
klękają do modlitw u stopni ołtarza.
3. Po
modlitwach u stopni ołtarza
Na
znak MC AA wstają. W odpowiednim momencie4
A1 wchodzi na najwyższy stopień, zabiera z ołtarza mszał i
schodzi z nim przed stopnie po stronie lekcji. Gdy C zacznie okadzać
ołtarz po stronie Ewangelii, A1 stawia mszał z powrotem na ołtarzu.
Gdy
śpiewana jest lekcja, AA siedzą na swoich miejscach za siedzeniem
C.
4. Po
lekcji
AA
wstają i idą do kredensu, skąd biorą akolitki. Następnie idą na
środek przed stopnie ołtarza, stają obok siebie (A1 po prawej
stronie) i czekają, aż dołączą do nich T i MC. Na znak MC
wszyscy przyklękają, a następnie AA idą na stronę Ewangelii i
stają obok siebie przed stopniami ołtarza.
5. Po
Ewangelii
AA
wspólnie z MC i T przyklękają na środku przed stopniami ołtarza,
idą na stronę Lekcji i odstawiają akolitki na kredens. Jeśli jest
homilia, siadają; jeśli nie, stają przy kredensie.
6.
Offertorium
Gdy
C zdejmie welon z kielicha, A1 bierze z kredensu ampułkę z winem,
zaś A2 ampułkę z wodą6.
Akolita trzyma ampułkę w prawej ręce, uszkiem w stronę C; lewą
rękę trzyma na piersi. AA idą przed stopnie ołtarza po stronie
lekcji, skłaniają się i wchodzą na najwyższy stopień. A1 całuje
ampułkę z winem i podaje ją C. Gdy C wlewa wino do kielicha, A2
całuje ampułkę z wodą. A1 odbiera od C ampułkę z winem i całuje
ją. A2 trzyma ampułkę z wodą do błogosławieństwa Deus,
qui humanae substantiae,
po czym podaje ją C. Następnie A2 odbiera od C ampułkę z wodą i
całuje ją. AA skłaniają się, obracają i idą odstawić ampułki
na kredens.
Gdy
T przechodzi na lewą stronę C, aby mu asystować, A1 idzie przed
stopnie ołtarza po stronie Ewangelii. W odpowiednim momencie7
A1 wchodzi na najwyższy stopień, zabiera z ołtarza mszał i
schodzi z nim przed stopnie po stronie Ewangelii. Gdy C zacznie
okadzać przednią część ołtarza po stronie lekcji, A1 stawia
mszał z powrotem na ołtarzu obok korporału; potem, przyklęknąwszy
na środku, udaje się do kredencji.
A1
bierze z kredensu lawaterz, zaś A2 ręczniczek. AA idą przed
stopnie ołtarza po stronie lekcji, skłaniają się i wchodzą na
najwyższy stopień. A1 polewa palce C wodą; A2 trzyma ręczniczek,
w który C wyciera ręce. Następnie AA skłaniają się, obracają i
idą odłożyć lawaterz i ręczniczek na kredens.
AA
stają przy kredensie i obracają w stronę T, który po wykonaniu
wzajemnych skłonów okadza ich. AA skłaniają się w stronę T, po
czym A1 bierze z kredensu dzwonek. Po wezwaniu C Orate,
fratres
AA idą na środek przed stopnie ołtarza, przyklękają, po czym
rozchodzą się i stają przed stopniami ołtarza: A1 po stronie
lekcji; A2 po stronie Ewangelii.
7. Kanon
Gdy
C mówi Sanctus,
A1 dzwoni 3 razy. Po odmówieniu przez C Sanctus–Benedictus
AA klękają na najniższym stopniu ołtarza.
Gdy
C wyciąga ręce nad ofiarami i mówi Hanc
igitur,
A1 dzwoni raz. Potem wstaje, odbiera od T łódkę i dokonuje
zasypania8.
A1
dzwoni raz na każde z przyklęknięć C po konsekracji, po 3 razy
zaś na podniesienie Ciała i Krwi Pańskiej9.
AA
wstają po słowach Per
omnia saecula saeculorum
na zakończenie Kanonu.
Klękają
po odmówieniu przez C Agnus
Dei.
8. Domine
non sum dignus
A1
dzwoni po jednym razie na każde z trzech Dómine,
non sum dignus
C.
9. Komunia
Na
sygnał MC wszyscy wstają. A1 odnosi dzwonek na kredens i bierze
patenę (pateny). Wszyscy ustawiają się do Komunii i komunikują.
Jeżeli Komunii Świętej udzielają wiernym inni oprócz C kapłani,
AA towarzyszą im z patenami.
10. Po
Komunii
AA
klękają przy kredensie. Na sygnał MC wszyscy wstają. A1 bierze z
kredensu ampułkę z winem; A2 bierze ampułkę z wodą. AA wchodzą
na najwyższy stopień ołtarza po stronie lekcji. A1 podchodzi
bliżej środka ołtarza i na znak C wlewa wino do kielicha. Potem
obraca się i idzie stanąć obok A2 po stronie lekcji. AA skłaniają
się C; A1 puryfikuje palce C winem, zaś A2 wodą. Następnie AA
skłaniają się i odnoszą na kredens ampułki oraz wypuryfikowane
pateny.
AA
idą przed stopnie ołtarza, razem przyklękają na środku, A1 (ma
pierwszeństwo) idzie po skosie na stronę Ewangelii po mszał; A2
idzie po skosie na stronę lekcji po welon; AA wracają przed stopnie
ołtarza, razem przyklękają na środku; A1 (ma pierwszeństwo)
idzie z mszałem po skosie na stronę lekcji, stawia mszał na
ołtarzu i wraca na swoje miejsce przy kredensie; A2 idzie z welonem
po skosie na stronę Ewangelii, kładzie welon na ołtarzu; trzyma
otwartą bursę, aby C mógł włożyć do niej korporał; potem
odkłada bursę; podaje C welon, następnie podaje C bursę; potem
wraca na swoje miejsce przy kredensie.
Po
Ite
missa est
wszyscy klękają na znak MC i przyjmują błogosławieństwo.
Podczas ostatniej Ewangelii wszyscy przyklękają na słowa Et
Verbum caro factum est.
Następnie na znak MC AA biorą z kredensu akolitki i wraz z resztą
służby ołtarza ustawiają się odpowiednio do procesji.
1
Jeżeli w procesji nie
uczestniczy K, AA idą obok siebie.
2
Tzn. np. w procesji na wejście A1 trzyma akolitkę bliżej swojego
prawego ramienia; A2 bliżej swojego lewego ramienia.
3
Jeżeli w procesji nie
uczestniczy K, AA dochodząc do ołtarza przyklękają.
4
Np. gdy C zasypuje kadzidło
albo okadza krzyż.
5
AA asystują C, ilekroć C
siada.
6
AA zdejmują uprzednio
zamknięcia ampułek i odkładają je na tackę.
7
Np. gdy C zasypuje kadzidło,
okadza krzyż albo gdy zacznie okadzać ołtarz po stronie lekcji.
9
Starając się o harmonię między poszczególnymi spośród 3
dzwonków na podniesienie i rzutami trybularza.
Turyfer
– msza śpiewana
1. Zakrystia
Turyfer
(T) zapala węgielki ok. 10 minut przed mszą.
2. Wejście
T
idzie na czele procesji do ołtarza. Trzyma trybularz w lewej ręce1,
a w prawej ma łódkę. Dochodząc do ołtarza przyklęka i idzie na
swoje miejsce obok kredensu. Stoi tam machając trybularzem, który
jest lekko otwarty.
3. Koniec
modlitw u stopni ołtarza
Na
znak MC, T idzie do ołtarza (strona lekcji), przy czym stara się do
niego dotrzeć w tym samym czasie, co MC.
Staje
po prawej stronie MC. Obaj kłaniają się lekko C i wchodzą na
najwyższy stopień. Tam T otwiera trybularz. (MC decyduje, kiedy
odbiera łódkę od T).
Po
błogosławieństwie kadzidła T zamyka trybularz i podaje go MC,
który z kolei zwraca mu łódkę. T idzie bezpośrednio na lewą
stronę C. Podtrzymuje mu łokieć podczas przyklęknięć i
przyklęka razem z nim.
Gdy
C okadzi ołtarz po stronie ewangelii, T przyklęka razem z nim przed
środkiem; zaraz potem idzie przed stopnie ołtarza po stronie lekcji
i staje po lewej stronie MC. Obaj kłaniają się głęboko C. MC
okadza C, a następnie MC i T wykonują głęboki skłon. T dostaje z
powrotem trybularz i idzie na swoje miejsce.
4. Po
lekcji
Na
znak MC T staje po jego prawej stronie, jak przy poprzednim
zasypaniu. Trzyma trybularz w lewej ręce. Wszystko odbywa się jak
poprzednio, z wyjątkiem tego, że T odchodzi od ołtarza z
trybularzem w prawej ręce, staje przed A2 i czeka, aż MC dołączy
z mszałem. Na sygnał MC wszyscy przyklękają, a następnie T staje
przed stopniami ołtarza po lewej stronie MC.
5. Ewangelia
T
na znak MC oddaje mu trybularz i odbiera go prawą ręką po
okadzeniu.
Następnie,
zależnie od potrzeb, wraca z AA i MC na stronę lekcji lub idzie do
zakrystii uzupełnić węgielki. W drugim przypadku wraca do
prezbiterium po Et
incarnatus est
w Credo2
lub na offertorium, jeśli Credo nie ma.
6.
Offertorium
T
staje obok kredensu, trzymając trybularz w lewej ręce. Na sygnał
MC idzie przed stopnie ołtarza i następuje zasypanie, tak jak
poprzednio.
T
idzie bezpośrednio na lewą stronę C. Po okadzeniu ołtarza T idzie
na lewą stronę MC i następuje okadzenie C, jak poprzednio.
Po
okadzeniu C, T idzie z MC, przed stopnie ołtarza na środek,
przyklękają; T idzie okadzić obecny kler, a następnie wraca na
środek przed stopnie, przyklęka i okadza MC (1x1), AA (1x1 każdy,
poczynając od A1), ewentualnie innych ministrantów (1x1 każdy lub
okadzenie zbiorowe). Następnie T przyklęka i udaje się na skraj
prezbiterium, gdzie okadza lud (1x1 na środek, w lewo i w prawo).
Pamięta za każdym razem o pochyleniu przed i po okadzeniu.
[Po
okadzeniu ludu T daje znak ceroferariuszom (CF), aby ustawili się do
wspólnej rewerencji; po rewerencji T i CF idą do zakrystii. Pod
koniec prefacji T wyprowadza niosących zapalone pochodnie CF do
prezbiterium; daje im znak do przyklęknięcia; następnie T udaje
się do kredencji.]
7. Kanon
W
odpowiednim momencie po Sanctus–Benedictus
T podaje łódkę A1, który dokonuje zasypania. Następnie T idzie
przed stopnie ołtarza po stronie lekcji i klęka na najniższym
stopniu. T okadza Ciało (3x2) i Krew (3x2)3.
Po okadzeniach T, przyklęknąwszy na środku przed stopniami
ołtarza, wraca do zakrystii.
8. Pater
noster
T
wraca do prezbiterium tak, by nie zwracać na siebie uwagi. Idzie na
miejsce, gdzie był podczas konsekracji.
9. Komunia
Na
sygnał MC wszyscy wstają i ustawiają się do komunii. [Po
przyjęciu Komunii Świętej T ustawia CF na miejsca asystowania przy
komunii.]
10. Po
Komunii
Na
sygnał MC wszyscy wstają. Po Ite
missa est
wszyscy klękają na znak MC i przyjmują błogosławieństwo.
Podczas ostatniej ewangelii wszyscy przyklękają na znak MC.
Następnie na znak MC T wraz z resztą służby ołtarza ustawiają
się odpowiednio do procesji.
Reguła
okadzeń :
NAJŚWIĘTSZY
SAKRAMENT – 3x2
CELEBRANS
– 3x2
DIAKON
& SUBDIAKON (LEWICI) – 2x2
DOSTOJNICY
KOŚCIELNI – 3x2 lub 2x2
KLER
W STROJU CHÓROWYM – okadzenie indywidualne 1x2
lub
okadzenie zbiorowe 3x2 (2x środek-2x lewo-2x prawo)
KLERYCY
W CHÓRZE – okadzenie indywidualne 1x2
lub
okadzenie zbiorowe 3x2 (2x środek-2x lewo-2x prawo)
AKOLICI
– 1x1
INNI
MINISTRANCI (K, CF) – 1x1 lub 3x1 (środek-lewo-prawo)
WIERNI
– 3x1 (środek-lewo-prawo)
1
Ilekroć w trybularzu nie ma
pobłogosławionego kadzidła, T trzyma je w lewej ręce. Po
pobłogosławieniu, trybularz trzyma się w prawej ręce. Kadzidło
uważa się za pobłogosławione do momentu wykonania czynności, do
której kadzidło zostało pobłogosławione. Trybularz w procesji
na wejście trzyma się w lewej ręce.
Przykład: idąc z MC do
zasypania podczas offertorium T trzyma trybularz w lewej ręce.
Odbierając trybularz po okadzeniu ołtarza i C bierze go prawą
reką i okadza kler, służbę ołtarza i lud. Po okadzeniu ludu T
przekłada trybularz do lewej ręki.
2
Jeśli T przechodzi przed siedzącym C, wykonuje głęboki skłon.
3
Starając się o harmonię między poszczególnymi spośród 3
dzwonków na podniesienie i rzutami trybularza.
Ceroferariusze
– Msza śpiewana
Ceroferariusze
(CF) pełnią służbę w parach.
Zakrystia
CF
przygotowują pochodnie.
Wejście
W
procesji do ołtarza CF idą parami bez pochodni, poprzedzani przez
[krucyfera (K) i] akolitów (AA). Dochodząc do ołtarza, CF parami
przyklękają i udają się na swoje miejsca. Na znak MC klękają do
modlitw u stopni ołtarza.
Ustawienie
CF w procesji na wejście
A2 [K] A1
CF2
CF1
[CF4]
[CF3]
[CF6]
[CF5]
[CF8]
[CF7]
Po
okadzeniu ludu
T
daje CF znak, aby ustawili się wspólnie z nim do rewerencji. Na
znak T CF wspólnie z nim przyklękają. Następnie T wyprowadza CF
do zakrystii.
W
zakrystii CF zapalają pochodnie.
Pod
koniec prefacji
Prowadzeni
przez
T CF idą do prezbiterium z zapalonymi pochodniami, trzymając je „po
zewnętrznej”1.
Ustawiają
się do rewerencji, na znak T wspólnie z nim przyklękają; po
odmówieniu przez C Sanctus–Benedictus
klękają.
CF trzymają oparte o posadzkę pochodnie w „zewnętrznej” ręce;
„wewnętrzną” rękę trzymają na piersi.
Po
przyjęciu Komunii Świętej
CF
wstają.
CF1
i CF2 (pierwsza para CF) idą na miejsca asystowania przy Komunii Św.
udzielanej wiernym; ustawiają się przy granicy prezbiterium
twarzami do siebie: CF1 stoi po stronie Lekcji; CF2 po stronie
Ewangelii. CF asystujący przy rozdzielaniu Komunii ludowi trzymają
pochodnie w tej ręce, która jest bliżej granicy prezbiterium.
Tworzący
kolejne pary CF, powstawszy, obracają się twarzami do siebie,
tworząc szpaler; następnie klękają2.
CF tworzący szpaler trzymają pochodnie w tej ręce, która jest
bliżej tabernakulum.
Po
Komunii Świętej wiernych
CF1
i CF2 idą w kierunku stopni ołtarza i klękają naprzeciwko siebie;
jeśli są kolejne pary CF, pierwsza para dołącza do klęczących w
szpalerze; CF1 klęka po lewej stronie CF3; CF2 klęka po prawej
stronie CF4.
Po
zamknięciu tabernakulum
T
daje CF znak, aby wstali i ustawili się wspólnie z nim do
rewerencji. Na znak T CF wspólnie z nim przyklękają. Następnie T
wyprowadza CF do zakrystii.
W
zakrystii CF gaszą pochodnie.
Następnie
T wyprowadza CF bez pochodni do prezbiterium. CF ustawiają się do
rewerencji, przyklękają na znak T i udają się na swoje miejsca.
Po
Ite
missa est
Wszyscy
klękają na znak MC i przyjmują błogosławieństwo. Podczas
ostatniej Ewangelii wszyscy przyklękają na słowa Et
Verbum caro factum est.
Następnie na znak MC CF wraz z resztą służby ołtarza ustawiają
się odpowiednio do procesji.
1
Tzn. np. CF1 trzyma akolitkę bliżej swojego prawego ramienia; CF2
bliżej swojego lewego ramienia.
2
Tzn. CF3 klęczy po stronie Lekcji, naprzeciwko CF4; jeśli są
kolejne pary CF, po prawej stronie CF3 klęczy CF5.