Ministrantura: Missa cantata (Msza śpiewana) - Akolici, turyfer i ceroferariusze

Akolici – msza śpiewana

1. Zakrystia

Akolici (AA) zapalają akolitki ok. 5 minut przed rozpoczęciem Mszy św.

2. Wejście

AA idą w procesji do ołtarza w jednej linii z krucyferem (K) poprzedzani przez turyfera (T). Pierwszy akolita (A1) idzie po prawej stronie K; drugi akolita (A2) idzie po lewej stronie K¹. AA trzymają akolitki „po zewnętrznej”². Dochodząc do ołtarza wykonują wspólnie z K lekki skłon³, idą odstawić akolitki na kredens i stają obok kredensu. Na znak MC klękają do modlitw u stopni ołtarza.

3. Po modlitwach u stopni ołtarza

Na znak MC AA wstają. W odpowiednim momencie⁴ A1 wchodzi na najwyższy stopień, zabiera z ołtarza mszał i schodzi z nim przed stopnie po stronie lekcji. Gdy C zacznie okadzać ołtarz po stronie Ewangelii, A1 stawia mszał z powrotem na ołtarzu.

Jeśli C siada na śpiewane Kyrie lub Gloria, AA asystują mu, stojąc za siedzeniem C⁵.

Gdy śpiewana jest lekcja, AA siedzą na swoich miejscach za siedzeniem C.

4. Po lekcji

AA wstają i idą do kredensu, skąd biorą akolitki. Następnie idą na środek przed stopnie ołtarza, stają obok siebie (A1 po prawej stronie) i czekają, aż dołączą do nich T i MC. Na znak MC wszyscy przyklękają, a następnie AA idą na stronę Ewangelii i stają obok siebie przed stopniami ołtarza.

5. Po Ewangelii

AA wspólnie z MC i T przyklękają na środku przed stopniami ołtarza, idą na stronę Lekcji i odstawiają akolitki na kredens. Jeśli jest homilia, siadają; jeśli nie, stają przy kredensie.

6. Offertorium

Gdy C zdejmie welon z kielicha, A1 bierze z kredensu ampułkę z winem, zaś A2 ampułkę z wodą⁶. Akolita trzyma ampułkę w prawej ręce, uszkiem w stronę C; lewą rękę trzyma na piersi. AA idą przed stopnie ołtarza po stronie lekcji, skłaniają się i wchodzą na najwyższy stopień. A1 całuje ampułkę z winem i podaje ją C. Gdy C wlewa wino do kielicha, A2 całuje ampułkę z wodą. A1 odbiera od C ampułkę z winem i całuje ją. A2 trzyma ampułkę z wodą do błogosławieństwa Deus, qui humanae substantiae, po czym podaje ją C. Następnie A2 odbiera od C ampułkę z wodą i całuje ją. AA skłaniają się, obracają i idą odstawić ampułki na kredens.

Gdy T przechodzi na lewą stronę C, aby mu asystować, A1 idzie przed stopnie ołtarza po stronie Ewangelii. W odpowiednim momencie⁷ A1 wchodzi na najwyższy stopień, zabiera z ołtarza mszał i schodzi z nim przed stopnie po stronie Ewangelii. Gdy C zacznie okadzać przednią część ołtarza po stronie lekcji, A1 stawia mszał z powrotem na ołtarzu obok korporału; potem, przyklęknąwszy na środku, udaje się do kredencji.

A1 bierze z kredensu lawaterz, zaś A2 ręczniczek. AA idą przed stopnie ołtarza po stronie lekcji, skłaniają się i wchodzą na najwyższy stopień. A1 polewa palce C wodą; A2 trzyma ręczniczek, w który C wyciera ręce. Następnie AA skłaniają się, obracają i idą odłożyć lawaterz i ręczniczek na kredens.

AA stają przy kredensie i obracają w stronę T, który po wykonaniu wzajemnych skłonów okadza ich. AA skłaniają się w stronę T, po czym A1 bierze z kredensu dzwonek. Po wezwaniu C Orate, fratres AA idą na środek przed stopnie ołtarza, przyklękają, po czym rozchodzą się i stają przed stopniami ołtarza: A1 po stronie lekcji; A2 po stronie Ewangelii.

7. Kanon

Gdy C mówi Sanctus, A1 dzwoni 3 razy. Po odmówieniu przez C Sanctus–Benedictus AA klękają na najniższym stopniu ołtarza.

Gdy C wyciąga ręce nad ofiarami i mówi Hanc igitur, A1 dzwoni raz. Potem wstaje, odbiera od T łódkę i dokonuje zasypania⁸.

A1 dzwoni raz na każde z przyklęknięć C po konsekracji, po 3 razy zaś na podniesienie Ciała i Krwi Pańskiej⁹.

AA wstają po słowach Per omnia saecula saeculorum na zakończenie Kanonu.

Klękają po odmówieniu przez C Agnus Dei.

8. Domine non sum dignus

A1 dzwoni po jednym razie na każde z trzech Dómine, non sum dignus C.

9. Komunia

Na sygnał MC wszyscy wstają. A1 odnosi dzwonek na kredens i bierze patenę (pateny). Wszyscy ustawiają się do Komunii i komunikują. Jeżeli Komunii Świętej udzielają wiernym inni oprócz C kapłani, AA towarzyszą im z patenami.

10. Po Komunii

AA klękają przy kredensie. Na sygnał MC wszyscy wstają. A1 bierze z kredensu ampułkę z winem; A2 bierze ampułkę z wodą. AA wchodzą na najwyższy stopień ołtarza po stronie lekcji. A1 podchodzi bliżej środka ołtarza i na znak C wlewa wino do kielicha. Potem obraca się i idzie stanąć obok A2 po stronie lekcji. AA skłaniają się C; A1 puryfikuje palce C winem, zaś A2 wodą. Następnie AA skłaniają się i odnoszą na kredens ampułki oraz wypuryfikowane pateny.

AA idą przed stopnie ołtarza, razem przyklękają na środku, A1 (ma pierwszeństwo) idzie po skosie na stronę Ewangelii po mszał; A2 idzie po skosie na stronę lekcji po welon; AA wracają przed stopnie ołtarza, razem przyklękają na środku; A1 (ma pierwszeństwo) idzie z mszałem po skosie na stronę lekcji, stawia mszał na ołtarzu i wraca na swoje miejsce przy kredensie; A2 idzie z welonem po skosie na stronę Ewangelii, kładzie welon na ołtarzu; trzyma otwartą bursę, aby C mógł włożyć do niej korporał; potem odkłada bursę; podaje C welon, następnie podaje C bursę; potem wraca na swoje miejsce przy kredensie.

Po Ite missa est wszyscy klękają na znak MC i przyjmują błogosławieństwo. Podczas ostatniej Ewangelii wszyscy przyklękają na słowa Et Verbum caro factum est. Następnie na znak MC AA biorą z kredensu akolitki i wraz z resztą służby ołtarza ustawiają się odpowiednio do procesji.

1 Jeżeli w procesji nie uczestniczy K, AA idą obok siebie.

2 Tzn. np. w procesji na wejście A1 trzyma akolitkę bliżej swojego prawego ramienia; A2 bliżej swojego lewego ramienia.

3 Jeżeli w procesji nie uczestniczy K, AA dochodząc do ołtarza przyklękają.

4 Np. gdy C zasypuje kadzidło albo okadza krzyż.

5 AA asystują C, ilekroć C siada.

6 AA zdejmują uprzednio zamknięcia ampułek i odkładają je na tackę.

7 Np. gdy C zasypuje kadzidło, okadza krzyż albo gdy zacznie okadzać ołtarz po stronie lekcji.

8 Ze względów praktycznych można dokonywać tego zasypania po Sanctus.

9 Starając się o harmonię między poszczególnymi spośród 3 dzwonków na podniesienie i rzutami trybularza.

Turyfer – msza śpiewana

1. Zakrystia

Turyfer (T) zapala węgielki ok. 10 minut przed mszą.

2. Wejście

T idzie na czele procesji do ołtarza. Trzyma trybularz w lewej ręce¹, a w prawej ma łódkę. Dochodząc do ołtarza przyklęka i idzie na swoje miejsce obok kredensu. Stoi tam machając trybularzem, który jest lekko otwarty.

3. Koniec modlitw u stopni ołtarza

Na znak MC, T idzie do ołtarza (strona lekcji), przy czym stara się do niego dotrzeć w tym samym czasie, co MC. Staje po prawej stronie MC. Obaj kłaniają się lekko C i wchodzą na najwyższy stopień. Tam T otwiera trybularz. (MC decyduje, kiedy odbiera łódkę od T).

Po błogosławieństwie kadzidła T zamyka trybularz i podaje go MC, który z kolei zwraca mu łódkę. T idzie bezpośrednio na lewą stronę C. Podtrzymuje mu łokieć podczas przyklęknięć i przyklęka razem z nim.

Gdy C okadzi ołtarz po stronie ewangelii, T przyklęka razem z nim przed środkiem; zaraz potem idzie przed stopnie ołtarza po stronie lekcji i staje po lewej stronie MC. Obaj kłaniają się głęboko C. MC okadza C, a następnie MC i T wykonują głęboki skłon. T dostaje z powrotem trybularz i idzie na swoje miejsce.

4. Po lekcji

Na znak MC T staje po jego prawej stronie, jak przy poprzednim zasypaniu. Trzyma trybularz w lewej ręce. Wszystko odbywa się jak poprzednio, z wyjątkiem tego, że T odchodzi od ołtarza z trybularzem w prawej ręce, staje przed A2 i czeka, aż MC dołączy z mszałem. Na sygnał MC wszyscy przyklękają, a następnie T staje przed stopniami ołtarza po lewej stronie MC.

5. Ewangelia

T na znak MC oddaje mu trybularz i odbiera go prawą ręką po okadzeniu.

Następnie, zależnie od potrzeb, wraca z AA i MC na stronę lekcji lub idzie do zakrystii uzupełnić węgielki. W drugim przypadku wraca do prezbiterium po Et incarnatus est w Credo² lub na offertorium, jeśli Credo nie ma.

6. Offertorium

T staje obok kredensu, trzymając trybularz w lewej ręce. Na sygnał MC idzie przed stopnie ołtarza i następuje zasypanie, tak jak poprzednio.

T idzie bezpośrednio na lewą stronę C. Po okadzeniu ołtarza T idzie na lewą stronę MC i następuje okadzenie C, jak poprzednio.

Po okadzeniu C, T idzie z MC, przed stopnie ołtarza na środek, przyklękają; T idzie okadzić obecny kler, a następnie wraca na środek przed stopnie, przyklęka i okadza MC (1x1), AA (1x1 każdy, poczynając od A1), ewentualnie innych ministrantów (1x1 każdy lub okadzenie zbiorowe). Następnie T przyklęka i udaje się na skraj prezbiterium, gdzie okadza lud (1x1 na środek, w lewo i w prawo). Pamięta za każdym razem o pochyleniu przed i po okadzeniu.

[Po okadzeniu ludu T daje znak ceroferariuszom (CF), aby ustawili się do wspólnej rewerencji; po rewerencji T i CF idą do zakrystii. Pod koniec prefacji T wyprowadza niosących zapalone pochodnie CF do prezbiterium; daje im znak do przyklęknięcia; następnie T udaje się do kredencji.]

7. Kanon

W odpowiednim momencie po Sanctus–Benedictus T podaje łódkę A1, który dokonuje zasypania. Następnie T idzie przed stopnie ołtarza po stronie lekcji i klęka na najniższym stopniu. T okadza Ciało (3x2) i Krew (3x2)³. Po okadzeniach T, przyklęknąwszy na środku przed stopniami ołtarza, wraca do zakrystii.

8. Pater noster

T wraca do prezbiterium tak, by nie zwracać na siebie uwagi. Idzie na miejsce, gdzie był podczas konsekracji.

9. Komunia

Na sygnał MC wszyscy wstają i ustawiają się do komunii. [Po przyjęciu Komunii Świętej T ustawia CF na miejsca asystowania przy komunii.]

10. Po Komunii

Na sygnał MC wszyscy wstają. Po Ite missa est wszyscy klękają na znak MC i przyjmują błogosławieństwo. Podczas ostatniej ewangelii wszyscy przyklękają na znak MC. Następnie na znak MC T wraz z resztą służby ołtarza ustawiają się odpowiednio do procesji.

Reguła okadzeń :

NAJŚWIĘTSZY SAKRAMENT – 3x2

CELEBRANS – 3x2

DIAKON & SUBDIAKON (LEWICI) – 2x2

DOSTOJNICY KOŚCIELNI – 3x2 lub 2x2

KLER W STROJU CHÓROWYM – okadzenie indywidualne 1x2

lub okadzenie zbiorowe 3x2 (2x środek-2x lewo-2x prawo)

KLERYCY W CHÓRZE – okadzenie indywidualne 1x2

lub okadzenie zbiorowe 3x2 (2x środek-2x lewo-2x prawo)

AKOLICI – 1x1

INNI MINISTRANCI (K, CF) – 1x1 lub 3x1 (środek-lewo-prawo)

WIERNI – 3x1 (środek-lewo-prawo)

1 Ilekroć w trybularzu nie ma pobłogosławionego kadzidła, T trzyma je w lewej ręce. Po pobłogosławieniu, trybularz trzyma się w prawej ręce. Kadzidło uważa się za pobłogosławione do momentu wykonania czynności, do której kadzidło zostało pobłogosławione. Trybularz w procesji na wejście trzyma się w lewej ręce.

Przykład: idąc z MC do zasypania podczas offertorium T trzyma trybularz w lewej ręce. Odbierając trybularz po okadzeniu ołtarza i C bierze go prawą reką i okadza kler, służbę ołtarza i lud. Po okadzeniu ludu T przekłada trybularz do lewej ręki.

2 Jeśli T przechodzi przed siedzącym C, wykonuje głęboki skłon.

3 Starając się o harmonię między poszczególnymi spośród 3 dzwonków na podniesienie i rzutami trybularza.

Ceroferariusze – Msza śpiewana

Ceroferariusze (CF) pełnią służbę w parach.

Zakrystia

CF przygotowują pochodnie.

Wejście

W procesji do ołtarza CF idą parami bez pochodni, poprzedzani przez [krucyfera (K) i] akolitów (AA). Dochodząc do ołtarza, CF parami przyklękają i udają się na swoje miejsca. Na znak MC klękają do modlitw u stopni ołtarza.

Ustawienie CF w procesji na wejście

A2 [K] A1

CF2 CF1

[CF4] [CF3]

[CF6] [CF5]

[CF8] [CF7]

Po okadzeniu ludu

T daje CF znak, aby ustawili się wspólnie z nim do rewerencji. Na znak T CF wspólnie z nim przyklękają. Następnie T wyprowadza CF do zakrystii.

W zakrystii CF zapalają pochodnie.

Pod koniec prefacji

Prowadzeni przez T CF idą do prezbiterium z zapalonymi pochodniami, trzymając je „po zewnętrznej”¹. Ustawiają się do rewerencji, na znak T wspólnie z nim przyklękają; po odmówieniu przez C Sanctus–Benedictus klękają. CF trzymają oparte o posadzkę pochodnie w „zewnętrznej” ręce; „wewnętrzną” rękę trzymają na piersi.

Po przyjęciu Komunii Świętej

CF wstają.

CF1 i CF2 (pierwsza para CF) idą na miejsca asystowania przy Komunii Św. udzielanej wiernym; ustawiają się przy granicy prezbiterium twarzami do siebie: CF1 stoi po stronie Lekcji; CF2 po stronie Ewangelii. CF asystujący przy rozdzielaniu Komunii ludowi trzymają pochodnie w tej ręce, która jest bliżej granicy prezbiterium.

Tworzący kolejne pary CF, powstawszy, obracają się twarzami do siebie, tworząc szpaler; następnie klękają². CF tworzący szpaler trzymają pochodnie w tej ręce, która jest bliżej tabernakulum.

Po Komunii Świętej wiernych

CF1 i CF2 idą w kierunku stopni ołtarza i klękają naprzeciwko siebie; jeśli są kolejne pary CF, pierwsza para dołącza do klęczących w szpalerze; CF1 klęka po lewej stronie CF3; CF2 klęka po prawej stronie CF4.

Po zamknięciu tabernakulum

T daje CF znak, aby wstali i ustawili się wspólnie z nim do rewerencji. Na znak T CF wspólnie z nim przyklękają. Następnie T wyprowadza CF do zakrystii.

W zakrystii CF gaszą pochodnie.

Następnie T wyprowadza CF bez pochodni do prezbiterium. CF ustawiają się do rewerencji, przyklękają na znak T i udają się na swoje miejsca.

Po Ite missa est

Wszyscy klękają na znak MC i przyjmują błogosławieństwo. Podczas ostatniej Ewangelii wszyscy przyklękają na słowa Et Verbum caro factum est. Następnie na znak MC CF wraz z resztą służby ołtarza ustawiają się odpowiednio do procesji.

1 Tzn. np. CF1 trzyma akolitkę bliżej swojego prawego ramienia; CF2 bliżej swojego lewego ramienia.

2 Tzn. CF3 klęczy po stronie Lekcji, naprzeciwko CF4; jeśli są kolejne pary CF, po prawej stronie CF3 klęczy CF5.