Wirtualne Wydawnictwo Wiwo: Podróży z kaczką część czwarta: Cisza katedry

Piątek Suchych Dni Wielkiego Postu, A.D. 2015

Kiedy panuje, a nie tylko jest, niesie sobą przekaz bardziej wymowny niż słowa. Cisza nie jest „dziurą” w subtelnej materii przekazu, prostym brakiem słów czy muzyki. Zwykle bywa ciszą „czegoś”. Deprywacja sensoryczna jest tylko eksperymentem fizycznym i nie występuje w naturze. Nawet sen nie jest ciszą absolutną.

Jest więc cisza wiejskiego pejzażu. Jest cisza przed burzą i cisza ziarna rzuconego w ziemię. Jest cisza nocnej straży, która z wysokości murów czuwa nad bezpieczeństwem miasta i cisza dwojga par oczu, które spoglądają w siebie w miłosnym zachwycie. I wtedy mówimy o ciszy miłości.

Jest „cisza kobiety, która nasłuchuje dzieciątka ukrytego w jej łonie […] i cisza mężczyzny, który oparł głowę na ręku i duma” (Antoine de Saint-Exupéry, Twierdza).

Jest też cisza samych myśli, „odpoczynku pszczół, kiedy miód już zebrany i trzeba go tylko ukryć głęboko, jak skarb. Aby dojrzewał. […] Cisza słów, słyszanych w głębi duszy, gdyż dobrze, kiedy odnajdujesz Boga, który jest ciszą wieczności”.

Jest na koniec i „cisza Boga, która jest jak sen pasterza, bo nie ma snu bardziej łaskawego, choć jakaś groźba zdaje się wisieć nad jagniętami; kiedy nie ma już ni pasterza ni stada, bo któż zdołałby odróżnić jedno od drugiego pod ciemnym niebem, gdy wszystko jest snem”... [tamże]

We wnętrzu świątyni, zwłaszcza gdy jest to gotycka katedra, ginie cały zgiełk miasta. W jej murach każdy odgłos tętniącego na zewnątrz życia brzmi inaczej, przyjaźniej, przestaje drażnić nasze zmysły, wydaje się być na właściwym poziomie i miejscu.

Cisza katedry to jednak przede wszystkim cisza prezbiterium, w którym króluje nasz Pan z wysokości ołtarzowego krzyża lub – podobnie jak zwornik sklepienia – spina ramionami otwartą przestrzeń między arkadami obejścia. Niekiedy króluje nad wejściem do chóru u stopni oddzielających przestrzeń dla świeckich od przeznaczonej stanowi duchownemu; bywa, że znajduje się na ścianie zamykającej nawę, symbolizując w ten sposób kres ludzkiej wędrówki.